Βίαιος εξισλαμισμός Ελλήνων στην Ήπειρο, αλλαγή εθνικότητας - Islamizimi i dhunshëm i Epirit : Rasti i Arrzës

Εδώ τότε και τώρα βλέπουμε πολλούς μουσουλμάνους να καταφεύγουν στην Ελλάδα, κάτι που δείχνει πόσο εμπιστοσύνη έχουν στην Ελλάδα. Οι ρίζες τους τραβούν γιατί προ 200-300 ή 400 ετών, αυτοί ήταν Έλληνες και εξισλαμίσθηκαν βίαια. Αυτό το φαινόμενο είναι έντονο στην Αλβανία, διότι σχεδόν όλοι γνωρίζουν αυτή την αλλαγή και πολλά χωριά ακόμη διατηρούν αυτή την ανάμνησι. Μάλιστα στην φανατική προσπάθεια των μουσουλμάνων εξ Αραβίας, σήμερα που εγκαθιστούν τζαμιά στην Αλβανία, με συσκευή μεγαφώνων που μεταδίδουν την μαγνητοφωνημένη προσευχή του Χότζια καθημερινώς, πολλά χωριά ΔΕΝ ΔΕΧΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ τέτοια κατασκευή τζαμιών-μιναρέδων. Υπάρχουν ουκ ολίγες περιπτώσεις όπου πολλά μουσουλμανικά χωριά εζήτησαν να βαπτισθούν και να τοποθετηθή ιερεύς ορθόδοξος κάτι που δυστυχώς δεν συνέλαβε η Ορθοδοξία της Αλβανικής Εκκλησίας, αλλά και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Εν μέρει έπραξε αυτό ανοργάνωτα φυσικά μεμονωμένα ο απλός ορθόδοξος Έλληνας και σε πολλές περιπτώσεις ενίοτε έκανε και λάθος δεχόμενος αυτήν την ''υιοθεσίαν'' εις απλούς καιροσκόπους μουσουλμάνους χωρίς ηθικήν συνείδησιν. Όμως η αλλαξοπιστία και ο βίαιος εξισλαμισμός είναι γεγονός εις την Αλβανίαν, προπάντων δέ εις Ήπειρον. Παραθέτω ένα απλό δείγμα βιαίου εξισλαμισμού ολόκληρου χωριού Άρεζα ή Άρζα πλησίων των Ελληνικών συνόρων του νομού Καστοριάς, όπως περιγράφει ο ιερεύς του χωριού αυτού παπα-Νικόλαος Ζέγκου στον υιό του παπα-Σπύρο Ζέγκου[19]: ''Άρεζα. Χωρίον νυν Μουσουλμανικόν μίαν ώραν απέχον της Δάρδας, αποτελούμενον εξ 150 οικογενειών. Είχε δυο Εκκλησίας, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και του Αγίου Αθανασίου (εξωκκλήσιον) των οποίων σώζονται τα ερείπια. Εκ του χωρίου τούτου κατήγετο ο πρώτος εν Δάρδα προσελθών ιερεύς παπα-Νικόλαος Ζέγκου εξ ου και το επίθετον της οικογενείας ταύτης. Κατά την οικογενειακήν παράδοσιν, ο ιερεύς ούτος εφημέριος της Άρεζας, καθ' ήν εποχήν αναγκαστικώς αύτη εξισλαμίσθη, μη θέλων να ασπασθή τον ισλαμισμόν κατέφυγε εις Ντάρδα όπου είχαν αρχίσει και άλλας οικογένειας, πλησίων των ποιμένων να συγκεντρώνονται. Κυριακήν τινά μετά την Θείαν Λειτουργίαν, ο παπα-Νικόλαος είπεν εις τους συνηθροισμένους εις τον Νάρθηκα της Εκκλησίας συμπατριώτας του ''Αδελφοί μου, βλέπετε τριγύρω μας τι γίνεται εις τα άλλα χωρία. Εγώ δεν ημπορώ τίποτα άλλο να σας ειπώ παρά μόνον να σας παρακαλέσω όλους, όπως εμένα με αφήσετε ελεύθερον να κάμω όπως κρίνω διά τον εαυτό μου, ως και διά την οικογένειαν μου και θα φύγω. Ας κάμει ο καθένας όπως κρίνει. Όποιος θέλει ας με ακολουθήσει. Ο καθένας ας είναι ελεύθερος. Εγώ τούτο το οποίον σας είπα, το ζητώ διά τον εαυτό μου και την οικογένειαν μου''. Η οικογένεια Ζέγκου προς τιμήν και ανάμνησιν των δυο τούτων της Άρεζας Εκκλησιών ανέκαθεν και μέχρι σήμερον εορτάζει επί τη μνήμη των. Το θέμα του βίαιου εξισλαμισμού περιληπτικώς ανέφερα με παράδειγμα το χωρίον Χορμόβα[20] του Τεπελενίου όπου στην περίπτωσι εκείνη δεν άφησαν ελεύθερο τον ιερέα, αλλά διά να αλλαξοπιστήση τον υπέβαλον σε φρικτά βασανιστήρια, όπου υπέκυψεν χωρίς να δεχθή τον Ισλαμισμόν. Πηγή: π. Ελευθέριος Απ. Καρακίτσιος (Πρωτοπρεσβύτερος - καθηγητής), ''Οι διωγμοί του Ελληνισμού στην Αλβανία - Πρωτογενές υλικό μαρτυριών για τους διωγμούς των Ελλήνων στην Ανατολική Βόρειο Ήπειρο'', εκδόσεις 3Ε - ΕΛΙΚΡΑΝΟΝ, Άγιοι Σαράντα 2011, σελ. 171-172. https://vlahofonoi.blogspot.ro

Këtu atëhere dhe tani shikojmë shumë myslymanë që strehohen në Greqi, diçka që tregon se sa shumë besim i kanë Greqisë. Rrënjët e tyre i tërheqin, sepse para 200-300 apo 400 vjetësh, ata ishin Grekë që u islamizuan me dhunë. Ky fenomen është i theksuar dhe sot në Shqipëri, sepse pothuajse të gjithë e dinë këtë ndryshim dhe shumë fshatra akoma e ruajnë këtë kujtesë. Bile në përpjekjen fanatike të myslymanëve nga Arabia, që sot po ndërtojnë xhami në Shqipëri të cilat transmetojnë lutje të inçizuara të Hoxhës çdo ditë, shumë fshatra nuk pranuan, fakt që është për tu respektuar, ndërtimin e xhamive me minare. Nuk janë të ralla rastet që shumë fshatra myslymane kërkuan që të pagëzohen dhe të vendoset klerik orthodhoks gjë e cila fatkeqësisht nuk e kuptoi as e realizoi Kisha Orthodhokse në Shqipëri por dhe Kisha Orthodhokse Helene.  Pjesërisht e bëri këtë, por në mënyrë të pa organizuar, kleriku i thjeshtë grek orthodhoks dhe në shumë raste bëri dhe gabimin që të pranonte këtë “adoptim” të myslymanëve oportunistë pa ndërgjegje morale. Por ndryshimi i besës dhe islamizimi i dhunshëm është një fakt në Shqipëri, kryesisht në Epir. Po ju paraqes rastin e kthimit të dhunshëm në myslymanë të të gjithë fshatit Arrzë (pak mbi Dardhën në Korçë) pranë fshatrave të Prefekturës së Kosturit, siç përshkruan një klerik i fshatit papa Nikolla Zegu tek djali i tij papa Spiru Zegu (19): Arrëza. Fshat myslyman tani, një orë larg Dardhës, i përbërë nga 150 familje. Kishte dy Kisha, një të Kryeëngjëllit Mihail dhe një të Shën Athanasit (eksoklis) kishë nga e cila kanë mbeturr rrënojat. Nga ky fshat kishte origjinën prifti i parë i erdhur në Dardhë, papa Nikolla Zegu, nga ku ka erdhur dhe mbiemri i kësaj familjeje. Sipas traditës familjare, ky klerik, famulltar i Arrzës, pasi ishte periudha ku ajo me detyrim po ilsamizohej, duke mos dashur që të ndëronte besë e të bëhej myslyman, u strehua në Dardhë, ku dhe shumë familje të tjera kishin filluar të mblidheshin rreth famulltarit. Një të djelë pas Meshës Hyjnore, papa Nikolla tha tek të mbledhurit në Narteksin e Kishës , bashkëatdhetarët e tij  “Vëllezërit e mi, e shikoni se çpo bëhet rreth nesh në fshatrat e tjerë. Unë nuk mundem t’iu them diçka tjetër, përveç se t’iu lutem të gjithëve, që mua të më lini të lirë që të veproj ashtu siç gjykoj për veten time, si dhe për familjen time dhe të largohem. Le të bëjë secili ashtu siç mendon. Kush ka dëshirë le të më ndjekë. Secili le të jetë i lirë. Unë këtë që ju thashë e kërkoj për veten time dhe për familjen time”. Familja Zegu, për nder dhe kujtim të këtyre dy kishave të Arrzës gjithmonë deri më sot feston kujtimin e tyre. Çështjen e islamizimit të detyruar e kam përmendur shkurtimisht me rastin e fshatir Hormovë, të Tepelenës ku në këtë rast nuk e lanë të lirë priftin por që të ndëronte besë e torturuan tmerrësisht deri sa vdiq pa pranuar të kthehej në myslyman. Burimi: Eleftherios Karakitsios “Përndjekjet e Helenizimit në Shqipëri- Material Parësor i dëshmive të Helenëve në Vorio Epirin Lindor”, botimet 3E-Elinokranon, Agioi Saranta 2011 fq 171 - 172