Κλῖμαξ, Λόγος 17, περὶ Ἀναισθησίας - Shkalla, Fjala 17, mbi Pandjeshmërinë

Κλῖμαξ, Λόγος 17, περὶ  Ἀναισθησίας (Διὰ τὴν νέκρωσιν τῆς ψυχῆς καὶ διὰ τὸν θάνατον τοῦ νοῦ, πρὸ τοῦ σωματικοῦ θανάτου) 1. Ἀναισθησία καὶ στὰ σώματα καὶ στὶς ψυχὲς εἶναι ἀπονεκρωμένη αἴσθησις, ἡ ὁποία ἀπὸ χρονία ἀσθένεια καὶ ἀμέλεια κατέληξε νὰ ἀναισθητοποιηθῆ. 2. Ἡ ἀναλγησία εἶναι πολυκαιρισμένη καὶ μονιμοποιημένη ἀμέλεια, ναρκωμένη σκέψις, γέννημα τῶν «προλήψεων». Εἶναι παγίδα τῆς πνευματικῆς προθυμίας, βρόχος τῆς ἀνδρείας, ἄγνοια τῆς κατανύξεως, θύρα τῆς ἀπογνώσεως. Εἶναι μητέρα τῆς λήθης, (λησμοσύνης τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἐντολῶν του), καὶ ἐν συνεχείᾳ θυγατέρα τῆς ἰδικῆς της θυγατέρας (1). Εἶναι ἀκόμη ἀπόκρουσις ἀπὸ τὴν ψυχὴ τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ. 3. Ὁ ἀνάλγητος εἶναι ἄφρων φιλόσοφος. Εἶναι αὐτὸς ποὺ ἐξηγεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ στοὺς ἄλλους πρὸς ἰδική του κατάκρισι. Αὐτὸς ποὺ φιλολογεῖ εἰς βάρος τοῦ ἑαυτοῦ του. Αὐτὸς ποὺ εἶναι τυφλός, καὶ διδάσκει τοὺς ἄλλους πῶς νὰ βλέπουν. Ὁμιλεῖ στοὺς ἄλλους γιὰ τὴν θεραπεία τοῦ τραύματός των, ἐνῷ συνεχῶς ἐρεθίζει καὶ χειροτερεύει τὸ ἰδικό του. Ὁμιλεῖ ἐναντίον τοῦ πάθους, καὶ συνεχῶς τρέφεται μὲ ὅσα τὸ προκαλοῦν. Ἐναντίον τοῦ πάθους προσεύχεται, καὶ ἀμέσως σπεύδει νὰ τὸ ἱκανοποιήση. Ἰκανοποιώντας το ἐξοργίζεται κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ δὲν ἐντρέπεται τὰ λόγια του ὁ ταλαίπωρος. «Ἄσχημα κάνω» φωνάζει, καὶ μὲ εὐχαρίστησι ἐπιμένει στὴν ἁμαρτία. Τὸ στόμα προσεύχεται ἐναντίον τοῦ πάθους, ἀλλὰ τὸ σῶμα ὑπὲρ αὐτοῦ ἀγωνίζεται. Περὶ θανάτου φιλοσοφεῖ, καὶ συμπεριφέρεται σὰν ἀθάνατος. Γιὰ τὸν χωρισμὸ στενάζει, καὶ σὰν νὰ εἶναι αἰώνιος ἀμελεῖ καὶ νυστάζει. Ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἐγκράτεια, καὶ δίνει ἀγῶνες γιὰ τὴν γαστριμαργία. Μακαρίζει τὴν ὑπακοή, καὶ πρῶτος αὐτὸς παρακούει. Ἐπαινεῖ τοὺς ἀπροσπαθεῖς καὶ δὲν ἐντρέπεται νὰ μνησικακῆ καὶ νὰ φιλονεικῆ γιὰ ἕνα κουρέλι. Παρασυρόμενος στὴν ὀργὴ πικραίνεται, καὶ ἐν συνεχείᾳ ὀργίζεται πάλι ἐπειδὴ πικράθηκε. Καὶ ἔτσι προσθέτει ἥττα στὴν ἥττα χωρὶς νὰ τὸ αἰσθάνεται. Διαβάζει γιὰ τὴν Κρίσι, καὶ ἀρχίζει νὰ χαμογελᾶ. Γιὰ τὴν κενοδοξία, καὶ κενοδοξεῖ τὴν ὥρα τῆς ἀναγνώσεως. Ἀποστηθίζει λόγους περὶ ἀγρυπνίας, καὶ παρευθὺς καταβυθίζεται στὸν ὕπνο. Ἐγκωμιάζει τὴν προσευχή, καὶ τὴν ἀποφεύγει σὰν μαστίγιο. Μόλις χορτάσει φαγητὸ μετανοεῖ, καὶ ὕστερα ἀπὸ λίγο τρώει καὶ χορταίνει περισσότερο. Μακαρίζει τὴν σιωπή, καὶ τὴν ἐγκωμιάζει μὲ πολυλογία. Διδάσκει περὶ πραότητος, καὶ πολλὲς φορὲς ὀργίζεται τὴν ὥρα τῆς διδασκαλίας. Μόλις συνῆλθε ἀπὸ τὸ σφάλμα του ἐστέναξε, καὶ ἀφοῦ κούνησε τὸ κεφάλι πάλι ὑπέκυψε στὸ πάθος του. Κατηγορεῖ τὸ γέλιο καὶ χαμογελαστὸς διδάσκει περὶ πένθους. Κατηγορεῖ πολὺ ἐμπρὸς σὲ ἄλλους τὸν ἑαυτόν του ὡς κενόδοξο, καὶ μὲ τὴν κατηγορία αὐτὴ κοιτάζει νὰ προσπορίση στὸν ἑαυτόν του δόξα. Μὲ ἐμπάθεια ἀτενίζει στὰ εὐειδῆ πρόσωπα, καὶ ὁμιλεῖ περὶ σωφροσύνης καὶ ἁγνότητος. Ἐπαινεῖ τοὺς ἐρημίτας καὶ τοὺς ἡσυχαστὰς, ἐνῷ περνᾶ τὸν καιρό του στὸν κόσμο, καὶ δὲν ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἔτσι ἐξευτελίζει τὸν ἑαυτό του. Ἐπαινεῖ καὶ δοξάζει τοὺς ἐλεήμονας, ἀλλὰ ὑβρίζει τοὺς πτωχούς. Πάντοτε γίνεται κατήγορος τοῦ ἑαυτοῦ του, ἀλλὰ νὰ συνέλθη δὲν θέλει, γιὰ νὰ μὴν εἰπῶ δὲν μπορεῖ. 4. Ἔτυχε νὰ ἰδῶ πολλοὺς τέτοιους ποὺ ἐδάκρυζαν ἀκούοντας περὶ θανάτου καὶ περὶ τῆς φοβερᾶς κρίσεως, καὶ μὲ τὰ δάκρυα ἀκόμη στὰ μάτια ἔτρεχαν γρήγορα στὴν τράπεζα. Καὶ ἐδοκίμασα θαυμασμό, πῶς κατώρθωσε ἡ δέσποινα αὐτὴ καὶ ὀζοθήκη, δηλαδὴ ἡ κοιλία, δυναμωμένη ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀναλγησία, νὰ κατατροπώση καὶ τὸ πένθος ἀκόμη. 5. Μὲ τὴν μικρὴ γνῶσι καὶ τὴν ἱκανότητα ποὺ διαθέτω, ἀπεγύμνωσα τὶς δολιότητες καὶ τὶς πληγὲς τῆς πετρώδους αὐτῆς καὶ ἀποκρήμνου καὶ μανιώδους καὶ ἀνοήτου ἀναισθησίας. Δὲν ἔχω διάθεσι νὰ φιλολογῶ περισσότερο εἰς βάρος της. Ὅποιος ὅμως δύναται μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Κυρίου νὰ παρουσιάση ἀπὸ πείρα καὶ δοκιμασία κατάλληλα φάρμακα γιὰ τὶς πληγὲς αὐτές, ἂς μὴ διστάξη νὰ τὸ κάνη. Ἐγὼ δὲν τὸ θεωρῶ ἐντροπὴ νὰ προβάλω ἀδυναμία, ἀφοῦ εἶμαι τόσο πολὺ αἰχμαλωτισμένος ἀπὸ αὐτή. Ἀλλ᾿ οὔτε καὶ τὶς δολιότητές της καὶ τὰ τεχνάσματά της κατώρθωσα νὰ καταλάβω μόνος μου· παρὰ μόνο ἀφοῦ κάπου τὴν συνέλαβα καὶ τὴν ἐκράτησα διὰ τῆς βίας καὶ τὴν ἐβασάνισα καὶ τὴν ἐμαστίγωσα μὲ τὸ μαστίγιο τοῦ θείου φόβου καὶ τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς, τὴν ἀνάγκασα νὰ ὁμολογήση ὅσα προανέφερα. Μοῦ φαινόταν δὲ ὅτι ἔλεγε ἡ τυραννικὴ καὶ κακοῦργος: «Οἱ ἰδικοί μου σύντροφοι ἐνῷ βλέπουν νεκρούς, γελοῦν. Ἐνῷ παρίστανται στὴν προσευχή, εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου πετρώδεις καὶ σκληροὶ καὶ σκοτεινοί. Ἐνῷ ἀντικρύζουν τὴν ἁγία Τράπεζα, μένουν ἀναίσθητοι. Ἐνῷ μεταλαμβάνουν ἀπὸ τὰ ἅγια Δῶρα, εἶναι σὰν νὰ ἐγεύθησαν ἁπλῶς ψωμί. Ἐγώ, ὅταν τοὺς βλέπω νὰ κατανύσσωνται, τοὺς καταγελῶ. Ἐγὼ ἔχω μάθει ἀπὸ τὸν πατέρα ποὺ μὲ ἐγέννησε, νὰ φονεύω ὅ,τι καλὸ γεννᾶται ἀπὸ τὴν ἀνδρεία τῆς ψυχῆς καὶ τὸν εὐσεβῆ πόθο. Ἐγὼ εἶμαι μητέρα τοῦ γέλωτος, ἐγὼ τροφὸς τοῦ ὕπνου, ἐγὼ φίλη του χορτασμοῦ. Ἐγώ, ὅταν ἐλέγχωμαι δὲν πονῶ. Ἐγὼ εἶμαι σφικτὰ ἀγκαλιασμένη μὲ τὴν ψευτοευλάβεια». Κατάπληκτος δὲ ἐγὼ ἀπὸ τὰ λόγια αὐτῆς τῆς παράφρονος, ἐρωτοῦσα τὸ ὄνομα αὐτοῦ ποὺ τὴν ἐγέννησε. Καὶ ἐκείνη μοῦ ἀπήντησε: «Ἐγὼ δὲν ἔχω μία μόνο γέννησι. Ἡ δὲ κυοφόρησίς μου εἶναι κάπως ποικίλη καὶ ἄστατη. Ἐμένα μὲ ἐνδυναμώνει ὁ χορτασμὸς τῆς κοιλίας. Ἐμένα μὲ αὔξησε ἡ πολυκαιρία. Ἐμένα μὲ ἔχει παγιώσει ἡ κακὴ συνήθεια· καὶ ὅποιος τὴν ἀπέκτησε, ποτὲ δὲν πρόκειται νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ ἐμένα. Ἐὰν μελετᾶς ἐπίμονα καὶ μὲ πολλὴ ἀγρυπνία τὴν αἰωνία Κρίσι, ἴσως μὲ κάνης νὰ χαλαρώσω ὀλίγο. Κοίταξε ἀπὸ ποιὰ αἰτία γεννῶμαι σ᾿ ἐσένα -δὲν ἔχω σὲ ὅλους τὴν ἴδια αἰτία-, καὶ ἀγωνίζου ἐναντίον τῆς μητέρας μου αὐτῆς. Νὰ προσεύχεσαι συχνὰ στοὺς τάφους, ζωγραφίζοντας ἀνεξίτηλα τὴν εἰκόνα τους στὴ καρδιά σου. Ἐὰν μάλιστα αὐτὴ δὲν ζωγραφισθῆ μὲ τὸν χρωστήρα τῆς νηστείας, δὲν πρόκειται νὰ μὲ νικήσης εἰς τὸν αἰώνα». ---------- 1. Ἀπὸ τὴν ἀναλγησία δηλαδὴ γεννᾶται ἡ λήθη καὶ ἀπὸ τὴν λήθη γεννᾶται πάλι ἡ ἀναλγησία.. http://agiazoni.gr/

Shkalla, Fjala 17, mbi Pandjeshmërinë (Për vdekjen e shpirtit dhe për vdekjen e mendjes para vdekjes trupore). 1.      Pandjeshmëria dhe në trupat dhe në shpirtrat është ndjeshmëria e vdekur e cila për shkak të sëmundjes së gjatë në kohë dhe neglizhencës përfundoi të bëhet e pandjeshme. 2.    Analgjezia është neglizhencë e zgjatur dhe e përherëshme, mendim i droguar, pjellë e “paragjykimeve”. Është kurthi i vullnetit shpirtëror, lak i burrërisë, mosnjohje e përkushtimit, dera e dëshpërimit. Është nëna e harresës (e harresës së Zotit dhe të urdhëresave të tij), dhe në vazhdimësi bija e bijës së saj (1). Është, po ashtu, largimi nga shpirti i frikës ndaj Zotit. 3.    Analgjetiku/i pandjeshmi është një filozof i pamend. Është ai që shpjegon vullnetin e Zotit tek të tjerët duke gjykuar veten. Është ai që filologon në dëm të vetes së tij. Është ai që është i verbër dhe mëson të tjerët se si të shikojnë. Flet tek të tjerët për shërimin e plagëve të tyre, ndërsa vazhdimisht ngacmon dhe përkeqëson  plagën e tij. Flet kundër pasionit dhe vazhdimisht ushqehet me ato sa e shkakëtojnë. Lutet kundër pasionit dhe menjëherë nxiton që ta kënaqë. Duke e kënaqur zemërohet me veten e tij dhe nuk ka turp nga fjalët e tij i mjeri. “Keq po veproj” thërret, dhe me kënaqësi këmbëngul në mëkat. Goja e tij lutet kundër pasionit, por trupi i tij lufton për ta kënaqur atë. Mbi vdekjen filozofon dhe sillet si i pavdekshëm. Për ndarjen rrënkon dhe sikur të ishte i përjetshëm neglizhon dhe i vjen gjumë. Flet për vetëpërmbajtjen dhe jep beteja për grykësinë. Lumuron bindjen dhe ai i pari nuk bindet. Lavdëron ata që nuk përplasen dhe nuk ka turp të urrejë dhe të përplaset për një leckë.  I tërhequr në zemërim, hidhërohet dhe në vazhdimësi zemërohet sërish sepse u hidhërua. Kështu i shton humbjes humbje pa e ndjerë. Lexon për Gjykimin e Fundit dhe fillon e buzëqesh. Për lavdinë e kotë, dhe lavdërohet më kot gjatë leximit. Mëson përmendesh fjalët në lidhje me qëndrimin gjatë gjithë natës zgjuar dhe menjëherë fundoset në gjumë. Lavdëron lutjen dhe e shmang atë si kamxhikun. Sapo ngopet me ushqim pendohet dhe pak më vonë ha dhe ngopet më shumë. Lumuron heshtjen dhe  e lavdëron duke folur shumë. Mëson mbi  zemërbutësinë dhe shumë herë zemërohet gjatë mësimit. Sapo vjen në vete nga një gabim dhe psherëtin dhe pasi tund me dënjesë kokën e tij, sërish i nëndshtrohet pasionit të tij. Akuzon të qeshurën dhe i buzëqeshur jep mësime mbi zinë. Akuzon para të tjerëve veten e tij si lavdidashës dhe me këtë akuzë shikon që t’i japë vetes lavdi. Me empati vështron fytyrat e bukura dhe flet mbi maturinë dhe qashtërinë. Lavdëron heremitët dhe isikastët, ndërsa kalon kohën e tij në botë dhe nuk e kupton që kështu përdhos veten e tij. Lavdëron dhe lëvdon ata që janë të mëshirshëm e japin lëmoshë  ndërsa fyen  të varfërit. Gjithmonë bëhet persekutor i vetes së tij por nuk dëshiron që të vijë në vete që të mos them se nuk mundet. 4.    Më ka ndodhur që të shoh shumë të tillë që lotonin kur dëgjonin mbi vdekjen dhe mbi gjykimin e tmerrshëm, dhe me lotët akoma në sy vraponin në tryezë. Dhe u çudita se si ja doli barku i përforcuar nga pandjeshmëria e shumtë që të zhdukë akoma dhe zinë. 5.     Me njohurinë dhe aftësinë e paktë që disponoj, zhvesha  pabesitë dhe plagët e kësaj pandjeshmërie të ngurtë, të largët, maniake dhe injorante. Nuk kam dëshirë që të flas më tepër për të. Por ai që mundet me ndihmën e Zotit që të paraqesë nga eksperienca ose prova, ilaçe të përshtatëshme për këto plagë le të mos ngurrojë që ta bëjë. Unë nuk e konsideroj turp që të tregoj dobësi, pasi jam kaq shumë i zënë rrob nga ajo. Por as pabesitë dhe dredhitë e saj nuk ja dola mbanë që t’i kuptoja i vetëm përveç se kur pasi e kapa diku dhe e mbajta me dhunë dhe e torturova dhe e kamxhikosa me kamxhikun e frikës hyjnore dhe të lutjes së pafund, e detyrova që të më pohojë sa më sipër. Po ashtu më dukej sikur thoshte kjo tirane dhe keqbërëse: “Shokët tim ndërsa shikojnë të vdekur, qeshin. Ndërsa janë prezentë në lutje, janë plotësisht të ngurtësuar dhe të ashpër dhe të errët. Ndërsa përballen me Tryezën e shenjtë qëndrojnë të pandjeshëm. Ndërsa kungojnë nga Dhuratat e shenjta, është sikur të kenë shijuar thjesht bukë. Unë, kur i shikoj që të thyjenë zemrën i përqesh. Unë kam mësuar nga babai që më lindi që të vras çdo gjë të mirë që lind nga burrëria e shpirtit dhe vullneti fisnik. Unë jam nëna e të qeshurës dhe ushqyesja e gjumit, unë jam mikja e ngopjes. Unë ndërsa kritikohem nuk ndjej dhimbje. Unë jam e përqafuar fort me pseudobesimin”. I çuditur unë nga fjalët e asaj të çmendurës e pyeta për emrin e atij që e lindi dhe ajo mu përgjigj: “Unë nuk kam vetëm një lindje. Ndërsa bara ime ishtë disi e larmishme dhe jo stabël. Mua më përforcon ngopja e barkut. Mua më rriti kohëzgjatja. Mua më ka stabilizuar zakoni i keq dhe ai që e ka pronësuar si zakon, kurrë nuk do të çlirohet nga unë.  Nëse studion me këmbëngulje dhe me shumë pagjumësi  Gjykimin e përjetshëm ndoshta do më bësh që të qetësohem pak. Shiko nga cili shkak lindem tek ty- nuk kam tek të gjithë të njejtin shkak- dhe lufto ndaj kësaj nëne që kam. Të lutesh shpesh në varrezat duke pikturosh në mënyrë të përherëshme pamjen e tyre ë zemrën tënde. Nëse bile kjo nuk pikturohet me pinelin e kreshmës, nuk do të më mundësh në jetë të jetëve”. ........ 1.     1.   Nga pandjeshmëria dmth lind harresa dhe nga harresa lind sërish pandjeshmëria.       Përktheu Pelasgos Koritsas