Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!

Πέμπτη 2 Μαΐου 2019

Το αρχαίο ελληνικό παιχνίδι που έπαιζαν στην Αλβανία μέχρι την δεκαετία του 90'!- Loja e lashtë helene që luhej në Shqipëri deri në vitet 90'!

kotsia2


Οι αστράγαλοι, τα γνωστά κότσια, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών από την αρχαιότητα και σε κάποιες περιοχές ίσως μέχρι και τις μέρες μας.
Τους συγκέντρωναν από τα οστά των πίσω ποδιών της γίδας ή του αρνιού και μπορούσαν με αυτά να παίξουν ποικίλα παιχνίδια.
Djlashk
Το πιο απλό παιχνίδι ήταν το λεγόμενο «αστραγαλιζειν«, όπως λεγόταν στην αρχαιότητα, το οποίο παιζόταν ως εξής: τα παιδιά έριχναν τους αστραγάλους και ανάλογα με το ποια πλευρά ακουμπούσε στο έδαφος έπαιρναν την αντίστοιχη βαθμολογία. Από τις μακριές πλευρές του αστραγάλου, η κυρτή απέδιδε τέσσερις βαθμούς και η κοίλη τρεις, ενώ από τις στενές πλευρές, η ασταθέστερη όλων έξι και η απέναντί της ένα βαθμό. Καθένας από τους τριανταπέντε δυνατούς συνδυασμούς είχε ιδιαίτερο όνομα, όπως «του Ευρυπίδου», «του Στησιχόρου», «του Αλεξάνδρου» κ.ά. Ο καλύτερος συνδυασμός ονομάζονταν «της Αφροδίτης», ενώ ο χειρότερος «του κυνός». Ένα ακόμα παιχνίδι που έπαιζαν με τους αστραγάλους ήταν το λεγόμενο «αρτιάζειν αστραγάλους«, δηλαδή τα σημερινά μόνα – ζυγά: ο ένας παίχτης έκρυβε του αστραγάλους στο χέρι του και οι υπόλοιποι προσπαθούσαν να μαντέψουν αν ο αριθμός των αστράγαλων ήταν μονός ή ζυγός.
Αστράγαλοι
Στην Αλβανία, στους αλβανούς, το παιχνίδι αυτό είναι γνωστό με την ονομασία ASHIK από την τουρκική λέξη "ασίκ" που σημαίνει ερωτευμένος. Το γεγονός αυτό σημαίνει πως και οι ίδιοι οι τούρκοι όπως και οι αλβανοί έπαιζαν ένα αρχαίο παιχνίδι που κατά την μυθολογία το έπαιζε ο Γανυμήδης και ο Έρωτας στον Όλυμπο μετά από την άδεια και την προτροπή του Δία όταν είδε πως ο οινοχόος του υπέφερε από μοναξιά στον Όλυμπο.
Άρα Τούρκοι και Αλβανοί, διαφύλαξαν το παιχνίδι με βάση την ελληνική μυθολογία και φυσικά όλα αυτά τα έμαθαν από αυτούς που ήταν και οι εφευρέτες τους έλληνες.
Στην Αλβανία το παιχνίδι αυτό παιζόταν, όπως και στην Ελλάδα μετά από την Ανάσταση, αφού τότε μπορούσαν να βρουν εύκολα αστράγαλους από τα αρνιά και τα κατσίκια που σφάζονταν για την εορτή του Πάσχα.  Οι τρόποι που παίζονταν αυτό το παιχνίδι ήταν διαφορετικοί αλλά προς το τέλος της δεκαετίας του 80' και αρχές του 90' όταν σταμάτησαν και οι νέοι να παίζουν το παιχνίδι αυτό, σκοπός του παιχνιδιού ήταν κυρίως το κέρδος αφού μέσα σε ένα κύκλο οι παίκτες στόχευαν με τα κότσια νομίσματα ή κουμπιά τα οποία κέρδιζαν εάν τα έβγαζαν έξω από αυτό.
Σήμερα το παιχνίδι αυτό δεν παίζεται πια με κανένα τρόπο δυστυχώς γιατί τα παιδιά απλώς έχουν φυλακιστεί μέσα στα κινητά,. τους υπολογιστές, τάμπλετ κλπ.

Για το Πελασγός Κορυτσάς B.T.
Kockat e kyçeve, që janë të njohura nga të gjithë në Shqipëri me emrin ashik, ishte një prej lojërave më të dashura të fëmijëve në lashtësinë helene dhe në disa zona ajo është një lojë e pëlqyer deri më sot.
Ashk1
Këto kocka, mblidheshin nga këmbët e prapme të dhive ose të shqerave dhe mundeshin që me to të luanin shumë lojëra.
Loja më e thjeshtë ishte e ashtuquajtura "astragalizin" (fjala "astragalos" në greqisht përkthehet në shqip "kyç") siç quhej në lashtësi, e cila luhej si mëposhtë: fëmijët hidhnin kockat dhe sipas krahut që ato preknin në sipërfaqen e tokës merrnin dhe pikët respektive. Nga anët e gjata të kyçeve, kockave, ajo e lakuar jepte katër pikë dhe barku tre, ndërsa anët e ngushta, më e paqëndrueshmja e të gjitha dhe ajo përballë saj me një pikë. Secili nga 35 kombinimet e mundshme kishte një emër të caktuar, si "e Evripidhit", "e Stisinohorit", "e Aleksandrit" etj. Kombinimi më i mirë quhej "i Afërditës" ndërsa më i keqi "e qenit". Një lojë tjetër që luanin me kyçet ishte e ashtuquajtura "gjetja e kyçeve", dmth tek a çift: një lojtar fshihte kyçet në dorën e tij dhe të tjerët përpiqeshin që të gjenin nëse numri i kyçeve ishte çift apo tek.
Në Shqipëri, tek shqiptarët, kjo lojë është e njohur me emërtimin loja me ASHIKË nga fjala turke "ashik" që do të thotë i dashuruar. Ky fakt do të thotë se vetë turqit por dhe shqiptarët luanin jë lojë të lashtë që sipas mitologjisë e luante Ganimidhi dhe Erosi në Olimp pas lejës dhe propozimit të Zeusit kur pa se shërbyesi personal i verës dhe i nektarit vuante nga vetmia.
Pra turq e shqiptarë, ruajtën një lojë popullore me bazë mitologjinë helene dhe natyrisht të gjitha këto i mësuan nga ata që shpikën lojën, vetë helenët.
Në Shqipëri kjo lojë luhej ashtu si dhe në Greqi kryesisht pas Pashkës, pasi atëhere mund të gjenin lehtësisht kyçe nga kecat apo shqerat që gatueshin me rastin e kësaj feste. Mënyrat se si luhej kjo lojë ishin të ndyshme por nga fundi i dhjetëvjeçarit të 80' dhe në fillimit e viteve 90' kur ndaluan dhe të rinjtë së luajturi me këtë lojë, qëllimi i lojës ishte kryesisht përfitimi material pasi lojëtarët shënjestronin me këto kyçe monedha metalike ose kopsa të cilat i fitonin nëse i nxirrnin nga rrethi i përcaktuar me rreze 1-2m.
Sot kjo lojë nuk luhet me asnjë lloj mënyre, fatkeqësisht sepse fëmijët janë burgosur në telefona, kompjutera apo tableta etj.

Përgatiti për Pelasgos Koritsas B.T.

Δεν υπάρχουν σχόλια: