Ο Ευθύμιος Μήτκος ο Έλληνας εκ Κορυτσάς που βοήθησε στην δημιουργία της Αλβανικής Γλώσσας - Konferencë ndërkombëtare për Thimi Mitkon, ëndërra e tij Greko-Shqiptare

Një Konferencë Shkencore Ndërkombëtare Kushtuar Jetës dhe Veprës së Thimi Mitkos me rastin e 195 vjetorin e Lindjes  së tij (1820)  u zhvillua në Korçë nën prëkujdesjen e Bashkisë Korçë, Universitetit Fan S Noli, Fakultetit të Edukimit dhe Filologjisë.  Pjesmarrja ishte shumë e madhe si nga studiues të vendit si dhe nga vendet fqinje. Në këtë kontekst ishte dhe pjesmarrja e z Dhori Qiriazi i cili është një prej lektorëve të Albanonligjisë në Universitetin e Aristotelit Thessaloniki. Ceremonine e hapi prof. Ali Jashari, Dekan i Fakultetit të Edukimit dhe Filologjisë, pasoi përshëndetja e z Gjergji Mero, rektor i Universitetit Fan S Noli dhe e Kryetarit të Bashkisë Korçë z Sotiraq Filo. Pas tij u nderuar një prej familjarëve të Thimi Mitkos  (pas vdekjes së tij) me motiv kontributin patriotik të shumëllojshmë që ai ofroi gjatë gjithë jetës. Nderoi me prezencën e tij këtë ceremoni dhe Mitropoliti i Korçës Hirësi Joani, dhe Konsulli i Përgjithshëm i Greqisë z Joani Pedhioti. Në fund për të ftuarve dhe folësve iu dha mundësia të blejnë Leksigrafinë e z Thimi Mitko. Ajo që është e rëndësishme konstatohet nga vetë konferenca  dhe ne do të nënvizojmë shkurtimisht vjen nga vetë Thimi Mitko. Bëhet fjalë për një personalitet të veçantë me kulturë dhe prejardhje helno-orthodhokse familja e të cilit në vitin 1820 ka kontribuar për themelimin dhe krijimin e shkollës Greke në Korçë. Por jo vetëm kaq ai ndihmoi me shumë mënyra për shkrimin e gjuhës shqipe dhe krijmin e shkollës shqipe. Arsyeja që ai e bënte këtë lidhet me filozofinë e jetës së tij të cilën nuk mund ta kuptojë dikush që nuk lexon në greqishten e kulluar të tij ato mendime që ai shprehte. Ai imagjinonte dy popuj vëllezër që kishin prejardhje nga pellazgët dhe  mendonte që popullit shqiptar i cili ishte një prej vëllezërve i nevojitej të kulturohej nëpërmjet gjuhës së tij që të arrijë nivelin kulutor të vëllait tjetër që është populli grek dhe të dy së bashku të jetojnë në harmoni dhe dashuri në një atdhe të përbashkët. Kjo ishte arsyeja që punonte aq shumë për edukimin e popullit shqiptar nëpërmjet gjuhës së tij. Thimi Mitko është dhe nga ata shkencëtarë të kohës që ndër të tjera ka vërtetuar se si emërtimi i Korçës vjen nga emërtimi i zonës në kohën e Bizantit i cili ishte Korestos nga Korasion (vajzë)- më pas Koritsa –  shqipëruar Korçë dhe dokumentat e tij shkojnë që prej viti 720. Ndoshta mendja e tij e ndritur dhe filozofia e tij e bazuar në fakte historike do të ishte një shembull, një mësim i mirë për të gjithë ata sa sot mbjellin urrejtje ndërmjet Shqipëris dhe Greqisë. Për më tepër po ofrojmë një teks me material historik të botuar nga kumtuesit në këtë konferencë ku mund të lexoni në greqisht dhe shqip mendimet e vetë Thimi (Efthim Mitkos).

Ένα Διεθνές Συνέδριο αφιερωμένο στην ζωή και στο έργο του Ευθύμιου Μήτκο (Θύμιο Μήτκο) με την ευκαιρία της 195-ης επετείου από την Γέννηση του (1820) έλαβε χώρα στην Κορυτσά υπό την μέριμνα του Δημαρχείου Κορυτσά, του Πανεπιστημίου Φαν Ν Νόλι, το Τμήμα Παιδαγωγικής και Φιλολογίας. Η συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη και αρκετοί μελετητές από την Αλβανία και το εξωτερικό Ελλάδα, Σκόπια, Ιταλία ήρθαν για να αναφερθούν στο έργο του. Στο πλαίσιο αυτό ήταν και η Συμμετοχή του κ Δώρη Κυριαζή  Λέκτορας Γλωσσολογίας του Φιλολογικού ΑΠΘ εκ Κορυτσάς. Την έναρξη του συνεδρίου την έκανε ο καθ. Αλή Γιασάρη, Κοσμήτορας του Τμήματος Παιδαγωγικής και Φιλολογίας. Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Γκέργκη Μέρο Πρύτανης Πανεπιστημίου Κορυτσάς, έπειτα χαιρέτισε ο Δήμαρχος Κορυτσάς ο κ Σωτηράκη Φίλο. Μετά από αυτόν τιμήθηκε απόγονος της Οικογένειας Μήτκο με την δικαιολογία την απεριόριστη πατριωτική  προσφορά του για την δημιουργία της αλβανικής γλώσσας. Τίμησε με την παρουσία του και ο Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, ο Γ.Π της Ελλάδος στην Κορυτσά κ Ιωάννης Πεδιώτης. Αυτό που είναι σημαντικό για μάς   και βγαίνει και από το συνέδριο και θα το παρουσιάσουμε πολύ συνοπτικά προέρχεται από τον ίδιο το Ευθύμιο (Θύμιο) Μήτκο. Γίνεται λόγος για μια ιδιαίτερη προσωπικότητα με πολιτισμό και καταγωγή ελληνορθόδοξη η οικογένεια του οποίου έχει προσφέρει στην δημιουργία του Ελληνικού Σχολείου στην Κορυτσά. Αλλά όχι μόνο αυτό, ο ίδιος βοήθησε για την γραφή της αλβανική γλώσσας αλλά και την δημιουργία της αλβανική γλώσσας μέσα σε συγκεκριμένα φιλοσοφικά και ιστορικά πλαίσια. Στην ουσία η φιλοσοφία της ζωής του δεν μπορεί να την κατανοήσει κανείς αν δεν διαβάσει την Εισαγωγή του στο Ελληνοαλβανικό Σύγγραμμα Μέλισσα όπου εκφράζει τις απόψεις του με την καθαρότερη δυνατόν ελληνική γλώσσα. Αυτός ονειρευόταν δυο λαούς που είναι αδέρφια και είχαν κοινή καταγωγή, κοινούς προγόνους, τους πελασγούς. Θεωρούσε πως ένας αδελφός (ο Αλβανικός λαός) χρειαζόταν να μορφωθεί και να αναπτυχθεί μέσω της ανάπτυξης της γλώσσας του, πράγμα που θα βοηθήσει να εξελίχθη και να προοδεύσει ώστε να φτάσει τον άλλο αδερφό (τον Ελληνικό λαό) με σκοπό να ζήσουν μαζί σε κοινή πατρίδα και χώρα με αγάπη και αρμονία. Ο Ευθύμιος είναι ένας λάτρεις της ιστορίας και επιστήμονας και είναι από αυτούς που μελέτησε αρκετά την ιστορία της περιοχής της Κορυτσάς για την οποία με βάση έγραφα αναφέρει πως την βρίσκει στα Βυζαντινά χρυσόβουλα με την ονομασία Κορεστός από το Κοράσιον μετέπειτα Κορυτσά και μάλιστα την βλέπει την ονομασία από το 720 (περιοδικό Πανδώρα, δεν το έχουμε) Ίσως η φιλοσοφία του και το φωτισμένο του μυαλό να μας βοηθήσει για μας ένα παράδειγμα και μάθημα για όσους σπέρνον μίσος μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Σας προσφέρουμε παρακάτω ένα κείμενο Ελληνικά και Αλβανικά για να μπορείτε να έχετε μια πληρέστερη εικόνα για την μεγάλη αυτή προσωπικότητα που αντί να την κατηγορήσει κανείς πρέπει να την μελετήσει με προσοχή.

Ευθύμιος (Θύμιος) Μήτκος μέρος από το έργο του - Pjesë nga Vepra e Thimi Mitkos by ΘεμιστοκλήςΜπάμπουλλας