« ΕΠΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣ ΘΕΟΝ ΕΤΗΣΙΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ» (ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ) Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ - FALËNDERIMI VJETOR I DETYRUAR NDAJ PERËNDISË (E DIELA E ORTODOKSISË) Mitropoliti i Avlonës HRISTODHULOS

 

« ΕΠΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣ ΘΕΟΝ ΕΤΗΣΙΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ»           (ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)  Μητροπολίτου Αὐλῶνος  ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ     Τήν πρώτη Κυριακή τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς γιορτάζουμε καί πανηγυρίζουμε τῆς ἁγίας και ἀμωμήτου Ὀρθοδοξίας μας τήν ἑορτή. Κάθε ὀρθόδοξος χαίρει, ἀγάλλεται, γιορτάζει! Γιορτάζει τή νίκη τῆς Ἀλήθειας, χαίρει γιά τόν θρίαμβο τῆς πίστεως, ἀγάλλεται, γιατί ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ νίκη πού νίκησε τόν κόσμο. Ἡ Ἐκκλησία ἔδωσε τήν πιό σκληρή καί ἀδυσώπητη μάχη μέ τό ψέμα καί τήν αἴρεση, πού θέλησε μέ τή διαστροφή καί τήν παραχάραξη τῆς Ἀληθείας νά ἀλλοιώσει τή θεανδρικότητα τοῦ προσώπου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, κάνοντάς Τον παιχνίδι καί γύμνασμα τῆς ἀνθρωπίνης διαλεκτικῆς. Πολέμησε καί νίκησε! Ὅμως ἐτούτη ἡ γιορτή δέν φέρνει στό νοῦ μας μόνο τούς ἀγῶνες τῆς Ἐκκλησίας κατά τῶν αἰρέσεων, ἀλλά ὁδηγεῖ κάθε ὀρθόδοξη ψυχή στίς πνευματικές διαστάσεις τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, πού συνθέτουν τήν Ὀρθοδοξία της! Ἐνῶ τό πρῶτο γεγονός θερίζει αἵματα μαρτύρων, διωγμούς καί διώξεις, θανάτους καί βασανιστήρια, ἐξορίες και φυλακίσεις, πόνους καί ποταμούς δακρύων, τό δεύτερο μᾶς χειραγωγεῖ στή σιωπή τῆς ἐρήμου καί στίς ὁλονύκτιες ἀγρυπνίες, στίς ἀκοίμητες προσευχές καί στίς θεοπτασίες τῶν ἁγίων Πατέρων πού «ὑφαίνουν» τό βίωμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Στό δεύτερο αὐτό γεγονός εἶναι προσαρτημένα ὅλα τά στοιχεῖα τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητας, ὅπως ἡ βυζαντινή ζωγραφική καί ἀρχιτεκτονική, ἡ βυζαντινή μουσική καί προπαντός ἡ λειτουργική ζωή τῆς Ὀρθοδοξίας, πού κάνει ὅλες τίς ἐκδηλώσεις τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς τραγούδι καί ὕμνο γιά τό Θεό καί τήν Δημιουργία. Ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, πού ζοῦμε μέσα σέ αὐτόν τόν «κόσμο» τῆς ἁγίας μας ὀρθοδοξίας, εἶναι δύσκολο νά συνειδητοποιήσουμε τό μέγεθος πού κρύβει καί τό βάρος πού καλύπτει! Ἐμεῖς, μᾶλλον, ζοῦμε στήν ἐπιφάνεια μιᾶς τυπολατρείας καί κάτω ἀπό τούς ὅρους τῆς «διαθήκης» βάσει τῆς ὁποίας κληρονομήσαμε μιά χωρίς ζωή καί πνοή πίστη. Αὐτό σημαίνει ἀποξένωση ἀπό τό γνήσιο πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Γνωρίζουμε π.χ. περισσότερο τίς ἀδυναμίες τῆς ἀνθρώπινης ὀργάνωσης τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή τοῦ ἱεροῦ κλήρου, ἀπό τήν ἴδια τήν οὐσία τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι αὐτό πού νομίζουν, ἴσως, οἱ περισσότεροι. Ἀς ποῦμε λίγος ἀνθρωπισμός, μιά πράξη καλοσύνης, ἕνας καλός χαρακτήρας ἤ μία κοινωνικά μετρημένη καί συγκρατημένη ζωή. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ ἀλήθεια γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό πρῶτα. Οὔτε κάτι περισσότερο οὔτε κάτι λιγότερο, ἀλλά αὐτό πού ἀκριβῶς εἶναι, πού οὐσιαστικά σημαίνει καί δηλώνει τό Ὄνομά Του καί ἡ φανέρωσή Του στή γῆ. Ἴσως νά βόλευε πιό καλά τίς ἀνθρώπινες ἀπαντήσεις ὁ Θεάνθρωπος νά μήν ἦταν ἔτσι ὅπως Τόν ἐκφράζει ἡ χριστοκεντρική καί εὐαγγελική Ὀρθοδοξία! Ὅμως τί εἶναι αὐτό πού συνιστᾶ τήν Ὀρθοδοξία; Ἡ ἀκρίβεια τοῦ μέτρου! Ἡ ἀκρίβεια τῆς Ἀληθείας τοῦ Θεοῦ, ὄχι σύμφωνα μέ τό μέτρο καί τίς ἀπαιτήσεις τῆς λογικῆς, ἀλλά σύμφωνα μέ τό μέτρο τῆς Ἀποκάλυψης καί τῆς Ἐνσάρκωσης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Το ἀντίθετο συνιστᾶ τήν αἴρεση. Ὀρθοδοξία εἶναι ὁ Θεάνθρωπος μαζί μας καί ἐμεῖς μαζί Του. Ὀρθοδοξία εἶναι μία διαρκής χαριστήριος ὠδή στόν Κύριο. Ὀρθοδοξία εἶναι μία τέλεια βιοθεωρία στά ὅρια τῆς μαρτυρίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ αἵρεση, ἡ ὁποιαδήποτε αἵρεση, ἀπό τίς παλιότερες μέχρι τίς νεότερες κινεῖται μέ ἀντίθετες προθέσεις καί διαθέσεις. Θέλει ὁ Ἱησοῦς Χριστός νά προσκολληθεῖ στά μέτρα καί στήν ἔκταση τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Γι’ αὐτή τήν ὑπόθεση μᾶς προειδοποιεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν λέει πώς δέν πρέπει νά συσχηματιζόμαστε μέ τά σχήματα τοῦ κόσμου τούτου.             Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν δέν μπορεί νά συλλάβει τό ἄπειρο καί τό ἀκατάληπτο τοῦ Θεοῦ, δέν ταπεινώνεται μπροστά Του, ἀλλά Τόν «μικραίνει». Τόν «κόβει στά μέτρα του», ἔτσι πού νά μπορεῖ νά Τόν ἑρμηνεύει μέ τίς λογικές του δυνάμεις. Αὐτό ἔκανε σέ ὅλη τή δόλια ἱστορία της ἡ αἵρεση : Ἀγνόησε τό καθολικό κριτήριο τῆς Ἀλήθειας πού στήν ἁγία μας Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία». Διέγραψε τήν Ἱερά Παράδοση, πού εἶναι ἡ ζωντανή πραγματικότητα τοῦ βιώματος τῆς πίστεως καί οἱ τρόποι μέ τούς ὁποίους ἐκφράζεται αὐτό τό βίωμα καί μέ κριτήριο τήν ἐγωκεντρικότητα μίλησε γιά τόν Τριαδικό Θεό, τόν Θεάνθρωπο Κύριο καί τήν Ἐκκλησία Του καί, ἀσφαλῶς, ἀνάλογα ἔπραξε. Ὅλες τίς αἱρετικές παραχαράξεις, τίς ὄχι καί εὐκαταφρόνητες, πολέμησε ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία. Γιά τήν Ἐκκλησία καμμία σκοπιμότητα καί κανένας συμβιβασμός δέν ἔχει τό δικαίωμα νά βάλει τό χέρι του καί νά ἀλλοιώσει τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖνος πού ἐπιχειρεῖ κάτι τέτοιο κόβει τόν ἑαυτό του ἀπό τήν κοινωνία τῶν πιστῶν καί αὐτοαφορίζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία. Τό ἱερό Εὐαγγέλιο, τό κήρυγμα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ἡ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων καί γενικά ἡ Ἱερά Παράδοση ἀποτελεῖ τό κριτήριο τῆς Ἀλήθειας τῆς Ἐκκλησίας, πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅλα αὐτά ἡ Ἐκκλησία συνοψίζοντάς τα στό θεσμό τῆς Συνόδου, πού ἔχει ἀποστολική προέλευση, διετύπωσε τό περιεχόμενο τῆς πίστεως στό Θεό μέ τό δόγμα, γιά νά θέσει ἔτσι κάθε φραγμό στήν ἀνθρώπινη αὐθαιρεσία. Ἡ ἀλήθεια δέν γίνεται δόγμα, ἄν δέν βεβαιωθεῖ καί βιωθεῖ μέσα στήν Ἐκκλησία. Γιά νά γίνει μία ἀλήθεια δόγμα τῆς Ἐκκλησίας καί ὄχι προσωπική γνώμη, πρέπει νά περάσει ἀπό τήν κοινότητα τῆς Ἐκκλησίας στό σύνολό της καί ὄχι μόνο ἀπό μερικούς ἀνθρώπους ἔστω καί χαρισματούχους εἴτε στή θεωρία εἴτε στήν πράξη. Ὅσοι ἀρνήθηκαν τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας βρέθηκαν ἔξω ἀπό αὐτήν, ἀφού ἀγάπησαν περισσότερο τό ψέμα καί ἔγιναν ἕνα μ’ ἐκείνον πού τό «φύτεψε» στή γῆ μας. Ὁ Τριαδικός Θεός μας, τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας μας δέν μπορεῖ τό καθένα Τους νά εἶναι ἔτσι ὅπως θά τό ἤθελε ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά ἔτσι ὅπως τό πιστεύει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία καί τό διατυπώνει στό «Συνοδικό» τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, δηλαδή: «...Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδιδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ Οἰκουμένη ὡς συμπεφώνηκεν, ἡ Χάρις ὡς ἔλλαμψεν, ἡ Ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τό ψεῦδος ὡς ἀπελήλατο, ἡ σοφία ὡς ἐπαρρησιάσατο, ὁ Χριστός ὡς ἐβράβευσεν∙ οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν...». Αὐτόν τόν ἀληθινό Χριστό, πού εἶναι τῆς Ὀρθοδοξίας τό καύχημα καί ὁ θησαυρός , καλεῖται νά βιώσει μυσταγωγικά καί νά διαφυλάξει ὁ σύγχρονος πιστός, καθώς σήμερα μέ τή γενική ἀκαταστασία καί τήν αἵρεση τῶν συμβιβασμών ἡ ὀρθόδοξη πίστη ἔχει γίνει ὁ κυριότερος στόχος τοῦ ψεύδους καί τῆς συμβατικότητας.

FALËNDERIMI VJETOR I DETYRUAR NDAJ PERËNDISË (E DIELA E ORTODOKSISË) Mitropoliti i Avlonës HRISTODHULOS   Të Dielën e parë të Kreshmës së Madhe festojmë dhe kremtojmë festën e shenjtë dhe të pastër të Ortodoksisë sonë. Çdo ortodoks gëzohet, ngazëllohet, feston! Feston fitoren e së Vërtetës, gëzohet për triumfin e besimit, ngazëllohet, sepse Ortodoksia është fitorja që ka mundur botën. Kisha ka dhënë betejën më të ashpër dhe më të pamëshirshme kundër gënjeshtrës dhe herezisë, e cila përpiqej, përmes shtrembërimit dhe falsifikimit të së Vërtetës, të ndryshonte natyrën hyjnore dhe njerëzore të Jezu Krishtit, duke e bërë Atë një lojë dhe stërvitje të dialektikës njerëzore. Ajo luftoi dhe triumfoi! Megjithatë, kjo festë nuk na sjell në mendje vetëm betejat e Kishës kundër herezive, por udhëzon çdo shpirt ortodoks drejt përmasave shpirtërore të Kishës sonë të shenjtë, të cilat përbëjnë Ortodoksinë e saj! Ndërsa ngjarja e parë përmban gjak të martirëve, persekutime dhe ndjekje, vdekje dhe tortura, internime dhe burgosje, dhimbje dhe lumenj lotësh, ngjarja e dytë na udhëheq drejt heshtjes së shkretëtirës dhe drejt vigjiljeve të përjetshme, lutjeve të pandërprera dhe vizioneve hyjnore të Etërve të Shenjtë, të cilët "thurin" përvojën e Ortodoksisë.  Në këtë ngjarje të dytë janë të lidhura të gjitha elementët e shpirtërorë ortodoksë, si piktura dhe arkitektura bizantine, muzika bizantine dhe mbi të gjitha jeta liturgjike e Ortodoksisë, e cila bën që të gjitha manifestimet e jetës njerëzore të shndërrohen në këngë dhe himn për Perëndinë dhe Krijimin. Ne, ortodoksët, që jetojmë brenda kësaj "bote" të Ortodoksisë sonë të shenjtë, e kemi të vështirë të kuptojmë madhështinë dhe peshën që ajo mbart! Ne, më tepër, jetojmë në sipërfaqen e një formalizmi dhe nën kushtet e një "testamenti", sipas të cilit kemi trashëguar një besim pa jetë dhe pa frymë. Kjo do të thotë shkëputje nga fryma e vërtetë e Ortodoksisë sonë.   Ne njohim, për shembull, më shumë dobësitë e organizimit njerëzor të Kishës, domethënë të klerit të shenjtë, sesa vetë thelbin e Kishës. Për këtë arsye, Ortodoksia nuk është ajo që ndoshta shumica e njerëzve mendojnë. Le të themi pak humanizëm, një vepër mirësie, një karakter i mirë apo një jetë e matur dhe e përmbajtur shoqërisht.   Ortodoksia është e vërteta për Jezu Krishtin, para së gjithash. As diçka më shumë, as diçka më pak, por pikërisht ajo që është, që në thelb e përmban dhe shpreh Emri i Tij dhe shfaqja e Tij në tokë. Ndoshta do të ishte më e përshtatshme për përgjigjet njerëzore që Biri i Perëndisë të mos ishte ashtu siç E shpreh Ortodoksia me qendër  Krishtin dhe e mbështetur në Ungjill! Por çfarë është ajo që përbën Ortodoksinë? Saktësia e masës! Saktësia e së Vërtetës së Perëndisë, jo sipas masës dhe kërkesave të logjikës, por sipas masës së Zbulesës dhe Mishërimit të Jesu Krishtit. E kundërta përbën herezinë. Ortodoksia është Biri i Perëndisë me ne dhe ne me Të. Ortodoksia është një himn i pandërprerë falënderimi për Zotin. Ortodoksia është një mënyrë e përsosur e jetës brenda kufijve të dëshmisë së Jesu Krishtit. Herezia, çfarëdo herezie, nga më të vjetrat deri tek ato më të rejat, lëviz me qëllime dhe prirje të kundërta. Ajo dëshiron që Jesu Krishti të përshtatet sipas masave dhe kufijve të logjikës njerëzore. Për këtë çështje na paralajmëron Apostulli Pal kur thotë se nuk duhet të përshtatemi me format e kësaj bote. Njeriu, kur nuk mund ta kapë pafundësinë dhe të pakonceptueshmen e Perëndisë, nuk përkulet përpara Tij, por e "zvogëlon" Atë. E "pret sipas masës së tij", në mënyrë që të mund ta interpretojë Atë me fuqitë e tij logjike. Këtë ka bërë herezia në të gjithë historinë e saj të pabesë: ka injoruar kriterin universal të së Vërtetës, i cili në Ortodoksinë tonë të shenjtë është "Një Kishë, e Shenjtë, Katolike dhe Apostolike". Ajo ka fshirë Traditën e Shenjtë, e cila është realiteti i gjallë i përvojës së besimit dhe mënyrat në të cilat kjo përvojë shprehet, dhe me kriterin e egocentrizmit ka folur për Trininë e Shenjtë, për Birin e Perëndisë dhe për Kishën e Tij, dhe sigurisht, ka vepruar në përputhje me këtë. Kisha jonë e shenjtë ka luftuar të gjitha shtrembërimet heretike, të cilat nuk janë aspak të parëndësishme. Për Kishën, asnjë interes dhe asnjë kompromis nuk ka të drejtën të ndërhyjë dhe të ndryshojë fytyrën e Jesu Krishtit. Ai që përpiqet për diçka të tillë, shkëput veten nga bashkësia e besimtarëve dhe vetëpërjashtohet nga Kisha. Ungjilli i shenjtë, predikimi i Apostujve të shenjtë, mësimet e Etërve të shenjtë dhe në përgjithësi Tradita e Shenjtë përbëjnë kriterin e së Vërtetës së Kishës, e cila nuk është tjetër veçse vetë fytyra e Jesu Krishtit. Kisha, duke i përmbledhur të gjitha këto në institucionin e Sinodit, që ka origjinë apostolike, ka formuluar përmbajtjen e besimit në Perëndinë përmes dogmës, me qëllim që të vendosë një kufi ndaj arbitraritetit njerëzor. E vërteta nuk mund të bëhet dogmë nëse nuk është e konfirmuar dhe e jetuar brenda Kishës. Që një e vërtetë të bëhet dogmë e Kishës dhe jo mendim personal, duhet të kalojë përmes bashkësisë së Kishës në tërësinë e saj dhe jo vetëm nga disa individë, sado të frymëzuar qofshin ata, qoftë në teori apo në praktikë. Ata që e kanë mohuar mësimin dogmatik të Kishës janë gjetur jashtë saj, sepse kanë dashur më shumë gënjeshtrën dhe janë bërë njësh me atë që e "mbolli" gënjeshtrën në tokën tonë. Perëndia Trini, fytyra e Jesu Krishtit dhe e Hyjlindëses Mari nuk mund të jenë ashtu siç do të dëshironte njeriu, por ashtu siç e beson Kisha jonë e shenjtë dhe siç e formulon në "Sinodikon" e Sinodit të Shtatë Ekumenik, domethënë: " Profetët siç panë, Apostujt siç na mësuan, Kisha siç e mori, Mësuesit siç dogmatizuan, bota siç ra dakort, Hiri siç ndriçoi, e vërteta siç u vërtetua, gënjeshtra siç u ndoq, urtësia siç u duk me guxim, Krishti siç e çmoi. Kështu besojmë, kështu e shprehim, kështu e predikojmë Krishtin, Perëndinë tonë të vërtetë...".   Ky Krisht i vërtetë, i cili është lavdia dhe thesari i Ortodoksisë, thirret që të përjetohet në mënyrë mistike dhe të ruhet nga besimtari bashkëkohor, pasi sot, me rrëmujën e përgjithshme dhe me herezinë e kompromiseve, besimi ortodoks është bërë objektivi kryesor i gënjeshtrës dhe i konvencionalitetit.