Μήνυμα Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου Χριστούγεννα 2016-Mesazhi i Kryepiskopit Anastas me rastin e Krishtlindjes 2016

KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË KRISHTLINDJE 2016 Mposhtja e arrogancës Klerit dhe popullit besimtar     Bij fort të shtrenjtë më Zotin, “Zbrazi veten e tij duke marrë formë shërbëtori...” (Filip. 2:7) “Bir na lindi ne” (Is. 9:6)    Të vërtetat që burojnë nga e kremtja e Krishtlindjes, befasojnë. Të magjeps qetësia, pafajësia fëmijërore, ngazëllimi, dashuria, lavdërimi dhe shpresa. Por ka edhe diçka tjetër brenda kësaj të kremteje, e cila shpesh nuk vihet re: mposhtja e arrogancës, e një prirjeje që e çon gjininë njerëzore në konflikte të frikshme, në tragjedi dhe rrugë pa krye.    Krishti “nuk erdhi me arrogancë” (1 Klementit), thekson ati apostolik, Klementi i Romës. Ngjarjet që lidhen me ardhjen e Perëndinjeriut, me anë të fytyrës rrezatuese të Foshnjës Hyjnore, e shfuqizojnë në mënyrë mahnitëse joshjen e arrogancës. Perëndia i Pashprehshëm, i Pakonceptueshëm dhe i Tërëfuqishëm, duke marrë natyrën njerëzore, nuk përzgjedh pamjen e një të dituri të pranuar nga të gjithë, të një gjigandi të fortë, të një perandori të fuqishëm. Ai vjen si foshnjë, si fëmijë i pafajshëm, që gjatë gjithë jetës së Tij, “e zbrazi veten duke marrë formë shërbëtori” (Filip. 2:7). Ai iu kundërvu çdo forme të arrogancës: pushtetit gjakatar të Herodit, egoizmit arrogant fetar të farisenjve dhe skribëve, krenarisë së pushtetshme të Pilatit.     Arroganca nuk ka reshtur kurrë së minuari bashkëjetesën paqësore të njerëzve dhe përparimin e shoqërisë. Dhe sot, mbi 2000 vjet pas Lindjes së Krishtit, arroganca vijon ta sundojë njerëzimin me mënyra nga më të ndryshmet. Karakteristika autentike e arrogancës na zbulohet nga shën Joan Gojarti: “Arroganca shfaqet tek ata njerëz që, ndërsa nuk janë asgjë, i mendojnë të gjithë tjerët poshtë vetes”. Arroganca shoqërohet nga zemërngurtësia, padrejtësia, paranoja, dhuna. Ajo nuk respekton dinjitetin dhe lirinë e të tjerëve. Mbi të gjitha, arroganca e përbuz të vërtetën; sipas shprehjes së shën Klementit, ajo “vepron larg së vërtetës”. Shkakton çdo lloj katastrofe, duke udhëhequr shpesh drejt vetëshkatërrimit.     Sot të gjithë e pranojnë nevojën e paqes së përbotshme dhe të solidaritetit. Por, ajo që zakonisht injorohet dhe është një e vërtetë e vyer, është fakti se e kundërta e paqes dhe e drejtësisë nuk është lufta dhe shfrytëzimi ekonomik, por egocentrizmi- rrënja e arrogancës. Egocentrizmi i individëve, i grupeve, i kombeve.     Virusi i arrogancës transformohet më tej duke ndotur rrezikshëm shumë njerëz dhe jo vetëm ata që ndodhen në pozita të larta politike, akademike dhe kishtare. Shfaqet edhe te njerëzit inteligjentë dhe me integritet, por edhe te të pashkolluarit dhe mendjengushtët; ndot të pasurit dhe të varfrit. * * *     Rreziku i arrogancës, me metastazat dhe format e shumëllojta, vihet re veçanërisht dhe në mënyrë të përsëritur, tek ata që zënë poste të larta. “Sa më i madh të jesh, aq më tepër përule veten tënde dhe do të gjesh hir para Zotit” (Urtësia e Sirakut 3:18). Literatura biblike dhe ajo patristike thellohen dhe e theksojnë këtë të vërtetë, se “Perëndia u kundërvihet kryelartëve, por të përulurve u jep hir”.    Sigurisht, ritmet e sotme të shoqërisë miklojnë forma të shumëllojshme të arrogancës dhe janë në kundërshtim me frymën e përulësisë, që transmeton e kremtja e Krishtlindjes. Ky mesazh humbet brenda zhurmës shurdhuese të dukjes dhe luksit, brenda shkëlqimit të rremë dhe fantazmagorisë. Përulësia dhe thjeshtësia në epokën tonë, e cila rend pas kënaqësisë, duken si gjëra jashtë vendi dhe kohe. Madje edhe brenda mjediseve kishtare, pavarësisht se flitet shumë për përulësinë, mënyra e të menduarit dhe e sjelljes shpesh tradhton një mendim të lartë për veten, që është i gabuar.    Pavarësisht nga këto, mposhtja e arrogancës që u realizua me ardhjen e Fjalës së Perëndisë dhe përulësia sipas Krishtit përcaktojnë në mënyrë të qëndrueshme të fshehtën e fuqisë shpirtërore dhe të rrezatimit të Kishës, të shoqëruar me dashurinë sakrifikuese “të atyre që kërkojnë Zotin”. Antidotin e efektshëm ndaj egocentrizmit kancerogjen na e ofron Jisu Krishti - i Cili lindi në mënyrë të përulur dhe e përfundoi misionin e Tij me përulësinë e skajshme të Kryqit- me shembullin e Tij, me fjalën e Tij: “Mësoni nga unë, se jam i butë dhe i përulur në zemër, dhe do të gjeni prehje në shpirtrat tuaj” (Matth. 11:29).     Rrezatimin e Hirit të Krishtit, e kuptojmë dhe e pranojmë veçanërisht me misterin e Eukaristisë Hyjnore. Ky mister thekson mbi gjithçka tjetër përulësinë e Tij të skajshme dhe transmeton në mënyrë diakronike Hirin e Tij te njerëzimi. Dhe vazhdon të jetë, ashtu siç u shpall me fuqi në Sinodin e Shenjtë dhe të Madh të orthodhoksëve në qershor 2016, qendra kryesore e jetës shpirtërore orthodhokse dhe e unitetit të Kishës.     “Krishti, Perëndia ynë i vërtetë, që lindi në shpellë dhe u shtri në grazhd” le të na çlirojë nga çdo formë e dukshme apo e fshehtë e arrogancës dhe nga çdo lloj robërie ndaj egocentrizmit dhe varianteve të tij të shumëllojta. Dhe le të na bëjë të denjë të jetojmë me përulësi e thjeshtësi shpirti, duke ndjekur gjurmët e Tij.     Krishtlindje të gëzuara!     Viti i Ri qoftë i bekuar dhe krijues! Me dashuri të tërëshpirtshme në Krishtin, † Anastasi Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë.

+ Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2016 Ανατροπή της αλαζονείας  «Ἑαυτὸν ἐκένωσεν...» (Φιλιπ. 2:7) «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν»(Ησ. 9:6)     Οι αλήθειες που αναδύονται από την εορτή των Χριστουγέννων αιφνιδιάζουν. Συνήθως, η γαλήνη, η παιδική αθωότητα, η ευφροσύνη, η αγάπη, η δοξολογία, και η ελπίδα μαγνητίζουν την προσοχή. Υπάρχει όμως και κάτι που συχνά παραβλέπεται: η ανατροπή της αλαζονείας, μιας ροπής που κατά κανόνα οδήγεί το ανθρώπινο γένος σε φοβερές συγκρούσεις, τραγωδίες και αδιέξοδα.    Ο Χριστός «οὐκ ἦλθεν ἐν κόμπῳ ἀλαζονείας», (Α’ Κλήμεντος), υπογραμμίζει ο αποστολικός πατήρ Κλήμης Ρώμης. Τα γεγονότα που σχετίζονται με την έλευση του Θεανθρώπου, καταργούν, με τρόπο εκπληκτικό, με το ακτινοβόλο πρόσωπο του θείου Βρέφους, το γόητρο της αλαζονείας. Ο Ανέκφραστος, ο Απερινόητος και Παντοδύναμος Θεός, προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση, δεν επιλέγει τη μορφή ενός καταξιωμένου σοφού, ενός ρωμαλέου γίγαντα, ενός ισχυρού αυτοκράτορα. Έρχεται ως βρέφος, ως αθώο παιδί. Και κατόπιν, σε όλη τη διάρκεια της ζωής Του, «ἑαυτὸν ἐκένωσεν, μορφὴν δούλου λαβών» (Φιλ. 2:7). Αντιστάθηκε σε κάθε τύπο αλαζονείας: στην επηρμένη εξουσία του Ηρώδη, τη θρησκευτική υπεροψία των Φαρισαίων και Γραμματέων, την κυβερνητική υπερηφάνεια του Πιλάτου.     Η αλαζονεία δεν έπαψε να υπονομεύει την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων και την πρόοδο της κοινωνίας. Και σήμερα, πάνω από 2.000 χρόνια μετά τη Γέννηση του Χριστού, η αλαζονεία, σε ποικίλες εκφράσεις, εξακολουθεί να καταδυναστεύει ποικιλότροπα την ανθρωπότητα. Το αυθεντικό χαρακτηριστικό της αλαζονείας το αποκαλύπτει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «ὅτι γάρ οὐδέν εἶναι νομίζει πάντας ἀνθρώπους πρός ἑαυτόν, αὐτός ἀποφαίνεται̇ τοῦτο γἀρ ἀλαζονεία». Η αλαζονεία συνοδεύεται από τη σκληρότητα, την αδικία, την παράνοια, τη βία. Δεν σέβεται την αξιοπρέπεια και την ελευθερία των άλλων. Κυρίως, περιφρονεί την αλήθεια, κατά την φράση του Αγίου Κλήμεντος: «μετεώρους ἀπό τῆς ἀληθείας ποιεῖ». Προκαλεί κάθε είδους καταστροφές, οδηγώντας συχνά τον αλαζόνα στην αυτοκαταστροφή.     Όλοι σήμερα αναγνωρίζουν την ανάγκη παγκόσμιας ειρήνης και αλληλεγγύης. Αυτό, όμως, που κατά κανόνα παραβλέπεται, είναι μια κρίσιμη αλήθεια: ότι το αντίθετο της ειρήνης και της δικαιοσύνης δεν είναι ο πόλεμος και η οικονομική εκμετάλλευση, αλλά ο εγωκεντρισμός, ο οποίος είναι η ρίζα της αλαζονείας. Ο εγωκεντρισμός ατόμων, ομάδων, εθνών.     Ο ιός της αλαζονείας μεταλλάσσεται μολύνοντας επικίνδυνα πολλούς ανθρώπους και όχι μόνο όσους βρίσκονται σε υψηλές θέσεις, πολιτικές, οικονομικές, εκκλησιαστικές, ακαδημαϊκές. Εμφανίζεται σε ευφυείς και προβεβλημένους αλλά και σε απαίδευτους και μικρονοϊκούς. Μολύνει πλούσιους αλλά και πτωχούς. * *     Ο καρκίνος της αλαζονείας, με τις πολυποίκιλες μεταστάσεις και μορφές, επανειλημμένως επισημαίνεται και ιδιαίτερα για όσους αποκτούν υψηλά αξιώματα: «Ὁσῳ μέγας εἶ, τοσούτῳ ταπεινοῦ σεαυτόν, καὶ ἔναντι Κυρίου εὑρήσεις χάριν·»(Σοφία Σειράχ 3:18). Η Βιβλική και Πατερική γραμματεία επεξεργάζονται και τονίζουν την αλήθεια, ότι: «Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν».    Οι σύγχρονοι, βέβαια, ρυθμοί της κοινωνίας κολακεύουν ποικίλες μορφές αλαζονείας και είναι αντίθετοι στο πνεύμα της ταπεινοφροσύνης που εκπέμπει η εορτή των Χριστουγέννων. Το μήνυμα αυτό χάνεται μέσα στους εκκωφαντικούς θορύβους επιδείξεως και χλιδής, στην εξωτερική λάμψη και τη φαντασμαγορία. Η ταπεινοφροσύνη και η απλότητα στην ευδαιμονιστική εποχή μας φαίνονται εκτός τόπου και χρόνου. Ακόμη και μέσα στα εκκλησιαστικά περιβάλλοντα, έστω και αν γίνεται πολύς λόγος για την ταπείνωση, ο τρόπος σκέψεως και συμπεριφοράς συχνά προδίδει μία λανθάνουσα οίηση.     Παρά ταύτα, η ανατροπή της αλαζονείας που πραγματοποιήθηκε με την έλευση του Λόγου του Θεού και η κατά Χριστόν ταπείνωση καθορίζουν σταθερά το μυστικό της πνευματικής δυνάμεως και ακτινοβολίας της Εκκλησίας. Με τη θυσιαστική αγάπη των συνειδητά πιστών, «τῶν ἐκζητούντων τόν Κύριον». Το αποτελεσματικό αντίδοτο στον καρκινογενή εγωκεντρισμό το προσφέρει ο Ιησούς Χριστός, -ο οποίος γεννήθηκε ταπεινά και ολοκλήρωσε την αποστολή Του με την άκρα ταπείνωση του Σταυρού-, το παράδειγμά Του, με τον λόγο Του: «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι, καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ· καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν·» (Ματθ. 11:29).     Ιδιαιτέρως καταλαβαίνουμε και δεχόμαστε την ακτινοβολία της Χάριτός Του με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό προ πάντων τονίζει την άκρα ταπείνωσή Του και μεταδίδει διαχρονικά τη Χάρη Του στην ανθρωπότητα. Και παραμένει, όπως διατρανώθηκε στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των Ορθοδόξων τον Ιούνιο του 2016, το κατεξοχήν κέντρο της Ορθόδοξης πνευματικότητας και της ενότητας της Εκκλησίας.     Είθε, «ὁ ἐν σπηλαίῳ γεννηθείς καί ἐν φάτνῃ ἀνακλιθείς Χριστός, ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν», να μας ελευθερώνει από κάθε μορφή φανερής ή κρυφής αλαζονείας και από κάθε τύπο αιχμαλωσίας στον εγωκεντρισμό και τις ποικίλες παραλλαγές του. Και να μας αξιώνει να ζούμε με ταπείνωση και απλότητα ψυχής, ακολουθώντας τα ίχνη Του.         Χαρούμενα Χριστούγεννα, ευλογημένος και δημιουργικός ο νέος χρόνος.